Όταν ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού, η αρχική εστίαση ήταν στον τρόπο πρόληψης του θανάτου.

Οι ηλικιωμένοι άνδρες είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τον ιό σε σχέση με τους νέους ή τις γυναίκες, και πράγματι καμία άλλη κατηγορία ανθρώπων δεν υπέστη περισσότερες απώλειες.

Η μόλυνση με Covid-19 ήταν μοιραία για κάποιους και ασυμπτωματική για άλλους.

Σε όλη την ανθρώπινη εξέλιξη, αυτή είναι η κατάσταση. Αναδύεται μια νέα μολυσματική απειλή, και οι άνθρωποι με ανοσοποιητικό σύστημα που ταιριάζει καλύτερα στην αντίσταση της μόλυνσης επιβιώνουν.

Με την πάροδο του χρόνου, έχουμε δει την εμφάνιση του συνδρόμου μετα-Covid, γνωστό και ως Covid μακράς διαρκείας. Η αρχική λοίμωξη υποχωρεί, ωστόσο τα συμπτώματα παραμένουν ή αναπτύσσονται νέα συμπτώματα, με αποτέλεσμα μια παρατεταμένη ταλαιπωρία ακόμη και όταν η αρχική λοίμωξη ήταν ήπια.

Η ιστορία με την Covid-19, για το ποιος πεθαίνει και ποιος πάσχει, είναι μια ιστορία για το πώς το μεμονωμένο ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά σε ιούς με τους οποίους έρχεται σε επαφή.

Ο πλανήτης έχει ξαναδεί επιδημίες με κορονοϊούς, οπότε έχουμε εμπειρία στο παρελθόν για να ξανακοιτάξουμε τώρα τα δεδομένα. Η επιδημία Sars (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) του 2002 και η επιδημία Mers (Αναπνευστικό Σύνδρομο Μέσης Ανατολής) του 2015 προκλήθηκαν αμφότερες από κορονοϊούς.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι άνδρες είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τη μόλυνσή τους σε σύγκριση με τις γυναίκες, οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη είχαν υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης από ό,τι οι ασθενείς τους και ένα ποσοστό επιζώντων υπέστη συνεχόμενα συμπτώματα.

Ολα τα σύνδρομα μετα-Covid, μετα-Sars και μετα-Mers περιλαμβάνουν επίμονη κόπωση και πόνο και εμφανίζουν έντονες ομοιότητες με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, μια κατάσταση που είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες.

Είναι σημαντικό ότι αυτές οι καταστάσεις συνδέονται με υπερβολική ενεργοποίηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού στο αίμα (π.χ. μακροφάγα) και στον εγκέφαλο (νευρογλοιακά κύτταρα). Η αρχική ανοσοαπόκριση συμβαίνει, τουλάχιστον εν μέρει, μέσω ειδικών υποδοχέων στην επιφάνεια των έμφυτων ανοσοκυττάρων που ονομάζονται Toll-Like Receptors (σ.σ υποδοχείς που μοιάζουν με διόδια, μια κατηγορία πρωτεϊνών που παίζουν βασικό ρόλο στο έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα).

Οταν τα TLR αναγνωρίζουν την Covid-19 μέσα στο σώμα, το κύτταρό τους απελευθερώνει μοριακά σήματα που ονομάζονται κυτοκίνες που μας κάνουν να νιώθουμε αδιαθεσία. Η «καταιγίδα» κυτοκίνης, η ακραία μορφή απελευθέρωσης κυτοκίνης, είναι ένα χαρακτηριστικό των πιο σοβαρών πτυχών της μόλυνσης με Covid-19. Η επαναλαμβανόμενη διέγερση των TLR παρέχει έναυσμα για χρόνιες ιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του χρόνιου πόνου, και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων συνδέεται με τη σοβαρότητα της ενεργοποίησης των νευρογλοιακών κυττάρων εντός του εγκεφάλου.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους η επίδραση της Covid-19 στις γυναίκες μπορεί να διαφέρει από την επίδρασή της στους άνδρες. Συνολικά, οι γυναίκες αντιστέκονται στις ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις πιο αποτελεσματικά από τους άνδρες. Πεθαίνουν λιγότερο κατά τη διάρκεια πανδημίας. Ζουν περισσότερο από τους άντρες. Αλλά το ισχυρότερο ανοσοποιητικό τους σύστημα έχει το ανάλογο τίμημα.

Οι γυναίκες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αντιμετώπισης μακροχρόνιων φλεγμονωδών ανοσολογικών παθήσεων, όπως χρόνιος πόνος, χρόνια κόπωση και αυτοάνοση νόσο. Εάν κοιτάξετε σε μια αίθουσα αναμονής ενός ιατρού που φροντίζει άτομα με μακροχρόνιες παθήσεις, οι περισσότεροι από τους ασθενείς τους θα είναι γυναίκες.

Καταστάσεις όπως ο σοβαρός πόνος της περιόδου, η ενδομητρίωση και ο χρόνιος πυελικός πόνος σχετίζονται ήδη με αύξηση της δραστηριότητας TLR και η παρουσία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με προϋπάρχουσες γυναικολογικές παθήσεις.

Η επαναλαμβανόμενη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος προδιαθέτει για χρόνιες παθήσεις και η μόλυνση με Covid-19 προκαλεί ένα σημαντικό ανοσοποιητικό ερέθισμα.

Το εάν η μόλυνση με Covid-19 επιδεινώνει τα προϋπάρχοντα συμπτώματα στις γυναίκες, ακόμη και αν η λοίμωξη είναι ήπια, δεν έχει ακόμη διαπιστωθεί.

Η πλειονότητα των μελετών μέχρι στιγμής έχουν εστιάσει σε άτομα που ήταν αρκετά άρρωστα για να βρεθούν στο νοσοκομείο. Με την πάροδο του χρόνου θα γίνει εμφανής η επίδραση σε άτομα με ήπιες λοιμώξεις. Μια κλινική στο Παρίσι παρακολούθησε περισσότερους από 50.000 ασθενείς με Covid-19 που παρέμειναν στο σπίτι επειδή η ασθένειά τους δεν ήταν σοβαρή.

Τους μήνες που ακολούθησαν, οι ασθενείς με παρατεταμένη κόπωση, μυϊκούς πόνους και συμπτώματα άγχους ήταν κυρίως γυναίκες (τέσσερις γυναίκες για κάθε άνδρα) και σχετικά νέες (μέση ηλικία 40 ετών).

Δυστυχώς, δεν ζούμε σε έναν κόσμο όπου η αποφυγή της μόλυνσης με Covid-19 μακροπρόθεσμα φαίνεται δυνατή. Οι άνθρωποι με πρόσβαση στο εμβόλιο καλούνται να επιλέξουν μεταξύ του εμβολιασμού ή της πιθανότητας μόλυνσης με κορονοϊό.

Αν και αμφότερες οι επιλογές ενέχουν κάποιο ρίσκο – το εμβόλιο είναι σχετικά νέο και είναι αλήθεια ότι δεν γνωρίζουμε τα πάντα για αυτό – η μόλυνση με κορονοϊό, ακόμη και όταν είναι ήπια, προκαλεί ένα συγκεκριμένο ανοσοποιητικό ερέθισμα. Επιπλέον, ο απειλητικός για τη ζωή κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου που υπάρχει κατά τη διάρκεια μιας μόλυνσης με Covid-19 περιπλέκει τη χρήση κοινών ορμονικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται από τις γυναίκες, όπως το αντισυλληπτικό χάπι.

Πηγή: Guardian