ΚΟΣΜΟΣ

Ο Ερντογάν και το «όπλο» των εκατομμυρίων προσφύγων

Oι εικόνες των χιλιάδων μεταναστών που συρρέουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα κάνουν το γύρο του κόσμου.

Και μόνο η ιδέα ότι ο Ερντογάν θα ανοίξει τα σύνορα τρομοκρατεί την Ευρώπη. Και αποτελεί ένα πολύ ισχυρό όπλο στα χέρια του Τούρκου προέδρου, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Είτε παλαιές είτε νέες, οι εικόνες που μετέδωσαν την Παρασκευή τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας και η έκρυθμη κατάσταση στον Έβρο είναι αυτό ακριβώς που θέλει ο πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν να πιστέψουν οι Ευρωπαίοι ότι θα μπορούσε να συμβεί, εφόσον το επιτρέψει. Πέραν της αντιπαράθεσης Βρυξελλών και Άγκυρας σε αμέτρητα μέτωπα στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, το γεγονός είναι ότι τόσο η Τουρκία όσο και η Ευρώπη χρειάζονται η μία την άλλη. Κατά συνέπεια, ο Ερντογάν μπορεί να μπλοφάρει και η Ε.Ε. ίσως να επιδιώξει να τον βοηθήσει, αποδεσμεύοντας ταχύτερα την οικονομική βοήθεια που έχει υποσχεθεί στη χώρα του, αναφέρει το Bloomberg σε ανάλυσή του.

Μετά την ένταση των σχέσεων στη Συρία και τον θάνατο τουλάχιστον 33 Τούρκων στρατιωτών στην επαρχία Ιντλίμπ από συριακές δυνάμεις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία, ο Ερντογάν τράβηξε τον έναν άσσο που του έχει απομείνει ώστε να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Ευρώπης: Ανοίγει τα σύνορα και απελευθερώνει κύμα μεταναστών τόσο μεγάλο όσο εκείνο που κατέφθασε στην Ευρώπη το 2015, προκαλώντας πολιτικούς τριγμούς. Και αφήνει τους συμμάχους του να διερωτώνται εάν μιλάει σοβαρά.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Γιοσέπ Μπορέλ δήλωνε χθες ότι έχει λάβει διαβεβαιώσεις από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ότι η Τουρκία «παραμένει δεσμευμένη» στη συμφωνία του 2016 για το προσφυγικό. Αλλά σήμερα ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, επέρριπτε ευθύνες στην Ε.Ε. που δεν τήρησε το δικό της μέρος της συμφωνίας και ότι, γι’ αυτό το λόγο η Άγκυρα άνοιξε τα σύνορα.

Εκατοντάδες μετανάστες περνούν από τη βορειοδυτική Τουρκία προς τα σύνορα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, όπως μεταδίδουν τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Τούρκος αξιωματούχος ξεκαθάρισε ότι η Άγκυρα δεν θα ανακόπτει πλέον τις προσφυγικές ροές από τη Συρία προς την Ευρώπη. Η εξέλιξη έρχεται στον απόηχο της είδησης ότι 33 Τούρκοι σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή των συριακών δυνάμεων στην Ιντλίμπ. Η περιοχή εξελίσσεται σε πυριτιδαποθήκη για την Ευρώπη.
Με την Ιταλία να κλονίζεται λόγω της επιδημίας του κοροναϊού και τους λαϊκιστές να χτυπούν ήδη τα τύμπανα, και μόνο η ιδέα να φθάσουν περισσότεροι πρόσφυγες στην Ευρώπη αναζητώντας άσυλο αποτελεί ένα πολύ ισχυρό εργαλείο στα χέρια του Τούρκου προέδρου, σημειώνει το BBG.

Δεν είναι όμως μόνο η Τουρκία που χρειάζεται την Ευρώπη, ισχύει και το αντίθετο. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, είχε δηλώσει τον Ιανουάριο ότι θα υποστήριζε το ενδεχόμενο να δοθεί πρόσθετη βοήθεια στην Τουρκία πέραν των 6 δισ. ευρώ που έχουν δοθεί για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Είχε δηλώσει επίσης πως πρόκειται για ένα ζήτημα που θα πρέπει να εξετάσουν συνολικά οι κυβερνήσεις της Ε.Ε.

Η Ε.Ε. έχει περιθώρια να δώσει περισσότερα, καθώς μόλις το ήμισυ των 6 δισ. ευρώ έχει αποδεσμευθεί. Η βοήθεια αποτελεί μέρος της συμφωνίας του 2016, η συγκράτησε το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα στην Ευρώπη από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εμποδίζοντας τους εκτοπισμένους της Συρίας να εισέλθουν στην Ε.Ε. μέσω της Ελλάδας.

Ο Ερντογάν παραπονείτο ότι δεν δόθηκαν τα υπεσχημένα και ότι η Τουρκία έχει έως τώρα δαπανήσει 40 δισ. ευρώ για τους πρόσφυγες. Η χώρα αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο υποδοχής προσφύγων, με περισσότερους από 3,5 εκατ. Σύρους στο έδαφός της. Εκατοντάδες χιλιάδες, σύμφωνα με τον Ερντογάν, κατευθύνονται από την Ιντλίμπ προς την Τουρκία και ότι ο συνολικός αριθμός θα μπορούσε να υπερβεί τα δύο εκατομμύρια.

H αντίθεση της Ευρώπης στην στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Συρία είναι ένας από τους παράγοντες που θα μάλλον δεν θα επιτρέψουν στις χώρες της Ε.Ε. να προσφέρουν στην Τουρκία αυτό που ίσως θα ήθελε περισσότερο: Στρατιωτικό εξοπλισμό.

Οιαπώλειες Τούρκων στρατιωτών στην Ιντλίμπ ίσως να αποτελούν τη μεγαλύτερη ενέδρα εναντίον του τουρκικού στρατού, φουντώνοντας τις ανησυχίες για περαιτέρω κλιμάκωση.

Χιλιάδες μετανάστες καταφθάνουν στα ελληνο-τουρικά σύνορα και επιχειρούν να εισέλθουν παράνομα στη χώρα. Το μήνυμα του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ήταν σαφές: «Θέλω να είμαι σαφής, δεν θα ανεχθούμε καμία παράνομη είσοδο. Ενισχύουμε τους συνοριακούς ελέγχους».

Πέραν των παιχνιδιών επίδειξης δυνάμεων και της αντιπαράθεσης μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας, οι εκατομμύρια εκτοπισμένοι, αθώα θύματα του συριακού εμφυλίου. Και ίσως αυτό να αποτελεί το μεγαλύτερο δίδαγμα της μεταναστευτικής κρίσης.

Πηγή: Bloomberg