Το 2019, τρεις από τις κορυφαίες κινηματογραφικές εισπρακτικές επιτυχίες που βγήκαν από τα στούντιο του Χόλιγουντ απέφεραν περισσότερα κέρδη στην κινεζική αγορά από ό,τι στην αμερικανική.

Συγκεκριμένα, τα «Εκδικητές: Η τελευταία πράξη», «Σπάιντερμαν: Μακριά από τον τόπο του» και το τελευταίο «Fast and the Furious», μαζί με την υπόλοιπη αμερικανική παραγωγή έβγαλαν πάνω από 2,6 δισ. δολάρια στην Κίνα, ποσό προφανώς πελώριο και ικανό να αλλάξει τις ισορροπίες. Αυτές οι τελευταίες, βέβαια, φαίνεται πως είναι από καιρό… πειραγμένες, όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα του αμερικανικού οργανισμού Pen America, που ασχολείται με τα δικαιώματα καλλιτεχνικής έκφρασης. Εκεί διαβάζουμε, επί της ουσίας, πως η επιρροή της κινεζικής λογοκρισίας στη βιομηχανία του Χόλιγουντ είναι εδώ και χρόνια τόσο μεγάλη, ώστε να θέτει σε ευθύ κίνδυνο την εκφραστική ελευθερία των δημιουργών του.

Δεν είναι, όμως, μόνο ο κινηματογράφος. Κάπου στα μέσα του περασμένου καλοκαιριού, ένας εκ των ιδιοκτητών ομάδων του ΝΒΑ είχε σχολιάσει αρνητικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη στάση της κινεζικής κυβέρνησης κατά των  διαδηλωτών στο Χονγκ Κονγκ. Ακολούθως, το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο που έχει τα δικαιώματα του κορυφαίου πρωταθλήματος μπάσκετ απείλησε να διακόψει τη συνεργασία, κάτι που θα σήμαινε απώλειες άνω των 2 δισ. για τη λίγκα. Το NBA υποχώρησε με την ουρά στα σκέλια.

Για να επιστρέψουμε στο σινεμά, η έρευνα, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δεκάδες συνεντεύξεις στελεχών του Χόλιγουντ, αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα ταινιών που πρακτικώς αυτολογοκρίθηκαν προκειμένου να ταιριάξουν στις κινεζικές νόρμες. Θυμάστε την κριτική που είχε ασκηθεί στο (πολύ επιτυχημένο κατά τα άλλα) «Bohemian rhapsody», διότι δεν τόλμησε να απεικονίσει περισσότερο την πιπεράτη ερωτική ζωή του Φρέντι Μέρκιουρι; Τελικά φαίνεται πως αυτό δεν έγινε μόνο για να εξασφαλιστεί ο χαρακτηρισμός «άνω των 13» στην Αμερική, αλλά και για να βρει η ταινία διανομή στην Κίνα.

Χαμένοι στο μοντάζ

Παρόμοιες παρεμβάσεις φαίνεται να έγιναν στα «Star Trek: Beyond», «Alien: Covenant» και «Cloud Atlas», ενώ στο τρίτο «Mission impossible», οι σκηνές όπου μερικοί Κινέζοι σκοτώνονται εξαφανίστηκαν στο μοντάζ. Τέλος, στο κομίστικο «Doctor Strange», ένας βασικός χαρακτήρας, από Θιβετιανός έγινε… Κέλτης, αφού, όπως ομολόγησε ο σεναριογράφος, προτίμησε να αποφύγει το ρίσκο «να νιώσουν άβολα ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι».

Οπως αναφέρει ένας από τους συντάκτες της έρευνας, «η κινεζική κυβέρνηση διαμορφώνει όλο και περισσότερο όσα βλέπει το παγκόσμιο κοινό.

Παρόλο που γνωρίζουμε καλά τον αυστηρό έλεγχο που ασκεί στην ανεξάρτητη, δημιουργική σκέψη εντός των συνόρων της, είναι φανερό ότι το μακρύ χέρι της κινεζικής λογοκρισίας –ενισχυμένο από τεράστια οικονομικά συμφέροντα– έχει πια εισχωρήσει βαθιά μέσα στο Χόλιγουντ, διαμορφώνοντας αντιλήψεις, εισάγοντας ευαισθησίες και μετασχηματίζοντας τα όρια του τι μπορεί κανείς να δείξει ή να πει».

Η ειρωνεία του πράγματος; Tο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που κάποτε οι ΗΠΑ λάνσαραν απέναντι στον απομονωτισμό εξ Ανατολάς, πλέον γυρίζει για να τις στοιχειώσει, σε παραπάνω από έναν τομείς.

Πηγή: kathimerini.gr