ΤΕΧΝΕΣ

«Καζαμπλάνκα»: Η ταινία για έναν έρωτα που δεν έσβησε ποτέ

Μια μεγάλη ερωτική ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου με το πρωταγωνιστικό δίδυμο Μπόγκαρτ – Μπέργκμαν, που συνεχίζει να συγκινεί γενιές και γενιές.

Τι να πει κανείς για την Καζαμπλάνκα, τόσο κλασική και λατρεμένη; Είναι μία ταινία μύθος, σ’ ένα ονειρικό, κοσμοπολίτικο φόντο, στην εξωτική Αφρική, στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (γυρίστηκε το 1942).

Η Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο, αποτελεί σταυροδρόμι των λαών που ψάχνουν μια διέξοδο από τα δεινά της Ευρώπης κι ένα εισιτήριο προς την ελεύθερη Αμερική. Εδώ βρίσκουν καταφύγιο πολιτικοί πρόσφυγες, τυχοδιώκτες, απατεώνες, καταζητούμενοι, καιροσκόποι, αντιστασιακοί, ένα σωρό διαφορετικοί άνθρωποι, που όλοι τους αναζητούν μια ελπίδα για επιβίωση αλλά και αδίστακτοι ναζί. Εδώ βρίσκεται κι ο Ρικ (Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ) ένας Αμερικανός ιδιοκτήτης νυχτερινού κλαμπ. Μια μέρα όμως, εμφανίζεται στο κλαμπ του, η πρώην αγαπημένη του, Ίλσα (Ίνγκριντ Μπέργκμαν), με την οποία έζησε έναν μεγάλο έρωτα στο Παρίσι, λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Η Ίλσα τότε τον είχε εγκαταλείψει ανεξήγητα.

Τώρα, η ξαφνική της επανεμφάνιση, τον αναστατώνει καθώς ο έρωτας ανάμεσά τους ξαναφουντώνει. Ο Ρικ σύντομα καταλαβαίνει ότι η Ίλσα τον άφησε τότε από υποχρέωση στο σύζυγό της, Βίκτωρ Λάζλο, έναν θρυλικό αντιστασιακό, που καταζητείται από τους ναζί. Ο Ρικ θα αντιμετωπίσει έτσι ένα ηθικό δίλημμα: να διεκδικήσει ξανά τον μεγάλο του έρωτα ή να θυσιαστεί για χάρη ενός ανώτερου σκοπού, όπως είναι ο παγκόσμιος αγώνας ενάντια στη ναζιστική φρίκη, και να βοηθήσει τον Βίκτωρ και την Ίλσα να δραπετεύσουν στην Αμερική;

Μια συναρπαστική ιστορία με έντονο πολιτικό, αλλά και πατριωτικό παρασκήνιο, που περιγράφεται αριστοτεχνικά από τον σκηνοθέτη Μάικλ Κερτίζ και τους ανεπανάληπτους πρωταγωνιστές του. Η ταινία βασίστηκε στο θεατρικό των Μάρεϊ Μπάρνετ – Τζόαν Άλισον «Everybody comes to Rick’s». Ξεκίνησε σαν ένα συνηθισμένο φιλμ προπαγάνδας αλλά τελικά έγινε μια από τις πιο ρομαντικές ταινίες όλων των εποχών.

Η υποδοχή της ταινίας από το κοινό υπήρξε αμέσως θερμή. Με εισπράξεις 3,7 εκατομμυρίων δολαρίων, αποτέλεσε μια από τις εμπορικότερες ταινίες του 1943. Το 1944 η «Καζαμπλάνκα» κατέκτησε τρία βραβεία Όσκαρ (διασκευασμένου σεναρίου, σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας) και ήταν υποψήφια για άλλα πέντε!

Μεταπολεμικά, και ύστερα από το θάνατο του Μπόγκαρτ, το 1957, η ταινία άρχισε να προβάλλεται ξανά σε αφιερώματα στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης. Και από τότε, όσα ακολούθησαν ήταν ιστορία. Ο κόσμος ανακάλυψε ξανά αυτό το κινηματογραφικό διαμάντι και η φήμη του μεγάλωνε όλο και περισσότερο στις δεκαετίες ’60 και ’70, περνώντας πια για πάντα στη σφαίρα του κλασικού, ως ένα από τα πιο αγαπημένα φιλμ που έγιναν ποτέ.

Η «Καζαμπλάνκα» καταλαμβάνει περίοπτη θέση στην ανθολογία του παγκόσμιου κινηματογράφου, διδάσκεται σε κινηματογραφικές σχολές και επηρέασε όσο λίγες, εκατοντάδες δημιουργούς.